Çek Cumhuriyeti
01 Ocak 1993'te Çekoslavakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak iki ayrı devlete bölündü. 26 Ocak 1993'te Havel başkan seçildi.
Çin (China)
Başkent
Pekin
Nüfus
1.190.431.000
Yüzölçümü
9.572.900 km2
Komşuları
Kuzeyde Moğolistan, Kuzeydoğuda ve Kuzeybatıda Rusya, Batıda Afganistan, Tacikistan, Pakistan, Kazakistan, Güneyde Hindistan, Nepal, Bhutan, Byanmar, Laos, Vietnam, Kuzeydoğuda Kuzey Kore
Önemli Şehirleri
Şangay, Pekin
Din
Çoğunluk ateist, geleneksel olarak Budizm, Taoizm
Dil
Mandarin (resmi)
Yönetim Biçimi
Tek Partili Cumhuriyet
Tarih: Çin'de yüzbinlerce yıl öncesine ait insana benzer yaratık kalıntıları bulunmuştur. M.Ö.5000'den beri Huang havzasında neolitik tarımsal yerleşimler görüldü. Bunların dilleri, dinleri ve sanatları sonraki Çin medeniyetinin kaynağı olmuştur. Kuzey Çin'in büyük bölümüne hakim olan Chang Hanedanının gelişmiş kültürü içinde bronz madenciliği zirveye çıktı ve Çin yazısı kullanılmaya başlandı.
Ardarda gelen hanedanlar ve hanedanlararası krallıklar, Çin'i sonraki 3000 yıl boyunca yöneterek politik ve kültürel Çin egemenliğini güneye ve batıya yaydılar; teknolojik ve kültürel açıdan ilerlemiş bir toplum yarattılar. Yabancı hakimiyeti Yuan hanedanında Mangollar (1271-1368) ve Ch'ing hanedanında Mançular (1644-1911) ülkenin temel kültürünü değiştirmedi.
Göreli durgunluk dönemi 19.yy.'da Çin'i iç ve dış baskılara karşı savunmasız kıldı. İsyanlar milyonlarca kişinin ölümüne yol açarken Rusya, Japonya, Britanya ve diğer güçlerin ülkedeki politik ve ekonomik kontrolleri arttı.
Çin, 1 Ocak 1912'de Dr. Sun Yat Sen önderliğinde Wuchang Ayaklanmasının ardından Cumhuriyet oldu.
1894-1945 arası, 50 yıl boyunca, Çin-Japon çatışması yaşandı. Çin 1895'te Kore, Tayvan ve Diğer alanları terketti. 18 Eylül 1931'de, Japonya kuzeydoğu bölgesini (Mançurya) ele geçirdi ve Mançuko adı ile bir kukla devlet kurdu. Sınırdaki Jehal, 1933'te tampon devlet olarak ayrıldı.
Japonya 7 Temmuz 1937'de Çin'e saldırdı. 2. Dünya Savaşı'nda yenildikten sonra ele geçirdiği yerleri geri verdi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Kamingtang, Komünistler ve diğer gruplarla birlikte iç karışıklıklar arttı. 1949-1950'de Çin, Komünist orduların denetimi altına girdi. Komutan hükümeti 8 Aralık 1949'da Tayvan'a kaçtı. 21 Eylül 1949'da Pekin'de Mao Zedung, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etti. Çin ve SSCB 15 Şubat 1950'de 30 yıl sürecek bir "Dostluk, İttifak ve Karşılıklı Yardım Andlaşması" imzaladılar. Amerika, yeni rejimi tanımayı reddetti. 26 Kasım 1950'de Çin Halk Cumhuriyeti Amerikan askerlerine karşı Kore'ye ordu göndererek Kore savaşını çıkmaza soktu. 1960'larda, SSCB ile ilişkiler sınırlar, ideoloji ve komünizm liderliği konularında çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle kötüye gitmeye başladık. SSCB yardım anlaşmalarını iptal ederken, Çin ve Arnavutluk da Sovyet karşıtı propagandalara başladı.
25 Ekim 1971'de BM Genel Kurulu Tayvan hükümetinin BM üyeliğine son vererek Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıdı. Amerika, anakaranın örgüte kabulünü destekledi, ancak Tayvan'ın üyelikten çıkarılmasına karşı çıktı.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, 21-28 Şubat 1972'de Başbakan Zhou Enlai'nin devleti üzerine iki ulus arasında yıllardır süren antipatiyi sona erdirerek Çin'I ziyaret etti. 15 Aralık 1978'de A.B.D. Çin Halk Cumhuriyeti'ni Çin'in tek yasal hükümeti olarak resmen tanıdı ve iki ülke arasında 1 Ocak 1979'da ilk diplomatik ilişkiler kuruldu.
İç Gelişmeler: 1949 sonrası dönemde endüstriyel, tarımsal, sosyal, ekonomik kuruluşlar mao idealler çerçevesinde zorla biçimlendirildi. 1957'de Mao Zedung 1949-54 yılları arasında yaklaşık 800.000 kişinin idam edildiğini kabul etti. 1965'teki Büyük Proleter Kültür Devrimi Pragmatizm ve bürokrasiye karşı çıkmak ve devrim ilkeleri çerçevesinde yeni bir nesil yetiştirmeyi amaçlıyordu. Mao 9 Eylül 1979'da öldü. 25 Ocak 1981'de dul eşi ve diğer solcu yandaşları Kültür Devrimi sırasında işlemiş oldukları suçlar nedeniyle mahkum edildi.
Yeni iktidar eğitim, kültür ve endüstri alanlarında Maocu politikaları değiştirdi ve komünist olmayan ülkelerle daha sıkı ilişkiler kurma arayışına girdi. 4 Mayıs 1989'da, 100.000 civarında öğrenci ve işçi Pekin'de demokratik reform talep eden gösteriler yaptı. Gösteriler 15-18 Mayıs'ta Sovyet lideri Gorbaçov'un Pekin'I ziyareti sırasında da devam etti. Yenilikler yapılmasını, Deng ve diğer liderlerin yönetimden uzaklaştırılmasını isteyen 1 milyon kişi Pekin'de toplandı. En az 20 ilde 3-4 Haziran'da Çin ordu birlikleri Pekin'e girdi ve demokrasi yanlısı protestocularla çarpıştı. 5000 kişi öldü, 10 bin kişi yaralandı, yüzlerce öğrenci ve işçi tutuklandı. İnsan Hakları ihlalleri sonraki yıllarda da devam etti.
ABD 26 Mayıs 1994'te, koşulsuz olarak ticarette Çin'e tanıdığı en çok gözetilen ulus statüsünü yeniledi.

Danimarka (Denmark)
Başkent
Kopenhag
Nüfus
5.188.000
Yüzölçümü
43.080 km2
Komşuları
Güneyde Almanya, Kuzeybatıda Norveç, Kuzeydoğuda İsveç
Önemli Şehirleri
Kopenhag
Din
%91 Evangelist Lutherci
Dil
Danimarkaca, Faroese
Yönetim Biçimi
Anayasal Monarşi (meşruti monarşi)
Tarih: Bishop Absaion, kökeni antik çağlara kadar uzanan Kopenhag kentinin asıl kurucusu olarak kabul edilmektedir. Dones Vikinglerin Ortaçağdaki önemli merkezlerinden birisiydi. Danimarka krallığı 17.yy'a dek, yani güney İsveçteki topraklarını kaybedene kadar çok önemli bir Kuzey Avrupa gücüydü. Norveç 1815'te Scheswig Holstein ise 1864'te ayrıldı. Kuzey Schleswig 1920'de tekrar katıldı. Seçmenler 1992'de reddettikleri AT ile birleşme üzerine yapılan Maastricht Antlaşması'nı Mayıs 1993'te onayladılar.

Dominik Cumhuriyeti (Dominican Republic)


Başkent
Santa Domingo
Nüfus
7.826.000
Yüzölçümü
48.443 km2
Komşuları
Batıda Haiti
Önemli Şehirleri
Santo Domingo, Santiago de Los Caballeros
Din
%95 Katolik
Dil
İspanyolca
Yönetim Biçimi
Temsili Demokrasi
Tarih: 1492'de Kolomb oraya ulaştığında Hispanida adasında Carib ve Arawak Hintlileri yerleşmişti. 1496'da kurulan Santa Domingo kenti yarıkürede Avrupalılarca yerleşilmiş en eski alandır.
1697'de adanın batısındaki 1/3'lük kısmı Fransa'ya devredildi. Santa Domingo 1795'te Fransa'ya katıldı. Haitili lider Toussant L'Ouverture 1801'de burayı ele geçirdi. 1803-1821 arasında pek çok yerli cumhuriyet belli aralıklarla kurulup kalktı. 1822-1844 arasında Haiti bölgeye tekrar egemen oldu ve 1861-63'te İspanyol işgali gerçekleşti.
1916'dan anayasal çerçeveden seçilen hükümetin başa geçtiği 1924'e kadar ülke Amerikan donanmaları tarafından işgal altında tutuldu. 1930'da Gen. Rafael Leonidas Trujiollo Malina devlet başkanı seçildi. Trujillo 1961'de uğradığı suikaste kadar ülkeyi zorbalıklar yönetti. 1960'ta Trujillo tarafından atanmış olan başkan Joaguin Balaguer 1962'de baskılara dayanamadı. 33 yıl içinde yapılan ilk özgür seçimlerde seçilen Juan Bosch; 1963'te devredildi. 24 Nisan 1964'te Bosch taraftarları ve komünistleri de dahil olduğu diğer bazı gruplar ayaklandı. Dört gün sonra Amerikan donanması Bosch yanlısı güçlere müdahale etti. Daha sonra beş Güney Amerika devleti tarafından oluşturulan barış koruma güçleri gönderildi.
Haziran 1966'da Balaguer'in Bosch'u yendiği seçimleri geçici bir hükümet denetledi. Balaguer sonraki 28 yıl boyunca görevde kaldı, ancak Mayıs 1994'te yeniden seçilmesinde hile yapıldığı ortaya çıkınca 1995'te yeni seçim yapma sözü verdi.

Dominika (Dominica)
Başkent
Roseau
Nüfus
88.000
Yüzölçümü
750 km2
Komşuları
Kuzeyde Guadeloupe, Güneyde Martinik
Önemli Şehirleri
Roseau
Din
%77 Katolik
Dil
İngilizce (resmi)
Yönetim Biçimi
Parlamenter Demokrasi
Tarih: 1805'tenberi bir İngiliz kolonisi olan Dominika 1967'de özerk, 3 Kasım 1978'de de bağımsız oldu. 30 Ağustos 1979'da çıkan David Kasırgası adayı harap ederken, Dominika ekonomisinin temeli olan muz fidanlıkları da yok oldu. 1980-81'de hükümete karşı darbe girişimleri oldu.
Dominika, 1983'te Amerika Birleşik Devletleri'nin Grenada'ya saldırmasında teşvik unsuru olmuştur.

Ekvator (Ecuador)
Başkent
Quito
Nüfus
10.677.000
Yüzölçümü
269.178 km2
Komşuları
Kuzeyde Kolombiya, doğuda ve güneyde Peru
Önemli Şehirleri
Guaya quil, Quito
Din
%95 Katolik
Dil
İspanyolca (resmi)
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: İspanya, kuzey inka imparatorluğu olan bölgeyi 1633'te fethetti. 24 Mayıs 1822'de Kurtuluş güçleri Quito yakınlarında İspanyolları yenilgiye uğrattı. Ekvator önce Büyük Kolombiya Cumhuriyeti'nin parçası oldu ama 13 Mayıs 1980'de ayrıldı. 1968'den itibaren sivil ve askeri diktatörlerce yönetildi. 1979'da askeri cunta idareyi demokratik sivil hükümete devretti.
1972'den beri ekonomi petrol ihracatına dayanmaktadır. Ekvator, 20 bin kişiyi evsiz bırakan ve ülkenin önemli petrol hatlarını harap eden 5-6 Mart depremini takiben 8.2 milyara yakın dış borcu nedeniyle faiz ödemelerini 1987'de erteledi.
Ülkedeki Hintliler 1990'larda daha fazla hak talep eden bir dizi protesto düzenlediler.

Ekvator Ginesi (Equatorial Guinea)
Başkent
Malabo
Nüfus
410.000
Yüzölçümü
28.051 km2
Komşuları
Güneyde Gabon, Doğuda ve Kuzeyde Kamerun
Önemli Şehirleri
Malabo
Din
Çoğunluk Katolik
Dil
İspanyolca (resmi), Fang, Bubi
Yönetim Biçimi
Geçiş Dönemi
Tarih: 15 yy.da Portekizlilerce ele geçirilen Fernando Po adası (bugünkü Bako) 1778'de İspanya'ya devredildi. 12 Ekim 1968'de bağımsız oldu. Anakaradaki Rio Muni eyaleti ile ada arasındaki çekişmeler sonucu 1969'da bir dizi ayaklanma çıktı. 1972'de anakaradan Masre Nguema Biyogo ömür boyu, devlet başkanı oldu.
Masre'nin hükümdarlığı, ulusu iflasa sürükleyen, Afrika'nın en vahşi yönetimidir. Ağustos 1979'da bir askeri darbe ile görevinden uzaklaştırıldı. Darbenin lideri Teodoro Mbasogo devlet başkanı oldu.
21 Kasım 1993'te yapılacak seçimlere razı oldu. İktidar partisi tek başına galip geldi ancak muhalefet partileri, hile yapıldığı iddiası ile seçimleri boykot etti.
Devlet büyük ölçüde dış yardımlara dayalı olarak varlığını sürdürmektedir.

El Salvador
Başkent
San Salvador
Nüfus
5.753.000
Yüzölçümü
21.041 km2
Komşuları
Batıda Guatemala, Kuzeyde Honduras
Önemli Şehirleri
San Salvador
Din
%75 Katolik
Dil
İspanyolca (resmi)
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: 1821'de İspanya'dan ve 1839'da Orta Amerika Federasyonu'ndan bağımsız oldu. 1969'da Honduras ile 300.000'den fazla Salvadorlu işçi arasındaki savaşta 2.000 kişi öldü. 1979'da askeri bir darbe ile başkan Carlos Humberto Romeno hükümeti devrildi ama iktidardaki askeri-sivil cunta Küba ve Nikaragua'nın silahlandırdığı solcu isyancıları durdurmayı başaramadı. Mayıs 1984'teki seçimlerde Hıristiyan Demokratiklerden Jose Nopoleon Duarte oyların %54'ünü alarak başkan seçildi. Hükümet ve solcu isyancıların imzaladığı resmi bir barış andlaşması ile 12 yıl süren ve 75.000 kişinin ölümüne yol açan ve iç savaş 16 Ocak 1992'de sona erdi.

Endonezya (Indonesia)
Başkent
Cakarta
Nüfus
200.410.000
Yüzölçümü
1.913.443 km2
Komşuları
Güneydoğu Asya, Hint Okyanusu'nda takım adalar
Önemli Şehirleri
Surabaya, Bandung, Uyung Pandang, Malang
Din
Müslüman %87
Dil
Bahasa İndonezya, İngilizce
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: Önce Portekiz ardından da Hollanda sömürgesi olan Endonezya II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından 1942'de işgal edildi. 1945 yılında Ahmet Sukarno'nun liderliğinde yürütülen Ulusçu hareket bağımsızlık ilan etmesine karşın, bu ilan kabulü ancak 1949'da olmuştur. İlk Cumhurbaşkanı olan Sukarno 1950 yılında federal yapıyı feshederek üniter bir cumhuriyet kurdu ve katı bir ulusçuluk politikası uyguladı. Ülke içinde yükselen ağır baskılar sonucu 1965 yılında Sukarno yetkilerini General Suharta'ya devretmiştir. Suharta 1993 yılında 6. Kez Cumhurbaşkanı seçildi. Suharta muhalefeti sınırladı ve ülkeyi Batı ile müttefik yaptı. Politik istikrar ve ülkenin zengin petrol kaynakları ülkeyi ekonomik bakımdan istikrarlı yaptı.

Eritre (Eritrea)
Başkent
Asmera
Nüfus
3.200.000
Komşuları
Güneyde Etiyopya Doğuda Cibuti, Batıda Sudan Kuzeyde Kızıldeniz
Din
Müslüman ve Hıristiyan
Dil
7 yerli dil
Yönetim Biçimi
Geçiş Döneminde
Tarih: Eritre 1890'dan 1941'de İngilizlerin eline geçene kadar bir İtalyan kolonisiydi. İngiliz ve BM denetiminin ardından, 1952'de federe bir birim olarak Etyopya'ya bırakıldı. Etyopya 1962'de Eritre'yi bir eyalet olarak ilhak etti. Bu, 24 Mayıs 1993'te Eritre bağımsızlığını resmen ilan edene kadar sürecek olan 31 yıllık bir bağımsızlık mücadelesine neden oldu.

Ermenistan (Armenia)

Başkent
Erivan
Nüfus
3.522.000
Yüzölçümü
11.500 km2
Komşuları
Kuzeyde Gürcistan, Doğuda Azerbaycan, Güneyde İran, Batıda Türkiye
Din
%94 Ortodoks
Dil
Ermenice
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: Bugünkü Ermenistan 2 Nisan 1921'de bir Sovyet Cumhuriyeti olarak kurulmuştur. 30 Aralık 1922'de SSCB'nin bir parçası olan Kafkas seddini oluşturmak üzere, 12 Mart 1922'de Gürcistan ve Azerbaycan'la birleşti. Ermenistan, 5 Aralık 1936'da SSCB'nin anayasal bir cumhuriyeti oldu. 7 Aralık 198'de meydana gelen bir deprem sonucu 55.000'den fazla insan öldü, bir çok şehir yıkıntı haline dönüştü. Ermenistan 23 Eylül 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan etti ve 26 Aralık 1991'de SSCB dağılınca da tamamen bağımsız bir devlet oldu. Çoğunluğu Hıristiyan olan Ermenistan ile çoğunluğu Müslüman olan Azerbaycan arasındaki savaş 1992'de yayıldı ve 1993'te, 1994'te de devam etti. Azerbaycan'da Dağlık Karabağ Enklavi üzerine iki tarafın da egemenlik iddiaları vardı. 1994 Mayıs'ında Ermeni güçlerinin bu bölgede kontrol kazanmaları üzerine geçici bir ateşkes ilan edildi.

Estonya (Estonia)
Başkent
Tallinn
Nüfus
1.617.000
Yüzölçümü
45.100 km2
Komşuları
Kuzey'de ve Güneyde Baltık Denizi ile Çevrilidir, Doğuda Rusya, Güneyde Letonya
Önemli Şehirleri
Tallinn
Din
Lutherci
Dil
Estonyaca (resmi), Letonyaca, Litvanyaca ve Rusça
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: I. Dünya Savaşı'ndan önce Rusya İmparatorluğunun bir parçası olan Estonya, I. ve II. Dünya Savaşları arasında bağımsız kaldı, ancak 1940'ta SSCB tarafından yeniden fethedildi. Mart 1990'da kendisini "işgal altında ülke" ilan etti. 20 Ağustos 1991'de başarısız bir sovyet darbesi sırasında bağımsızlığını ilan etti. Eylül 1991'de Sovyet Birliği ülkenin bağımsızlığını tanıdı. 50 yıldan sonra ilk özgür seçimler 20 Eylül 1992'de yapıldı. 31 Ağustos 1994'ten son Rus işgalci birlikleri de geri çekildi.

Etiyopya (Ethiopia)
Başkent
Addis Ababa
Nüfus
58.710.000
Komşuları
Batıda Sudan, Güneyde Kenya, Doğuda Somali, Cirbuti, Kuzeyde Eritre
Önemli Şehirleri
Addis Ababa
Din
%45-50 Müslüman, %35-40 Ortodoks
Dil
Amhara dili (resmi), Tgre, Galla
Yönetim Biçimi
Geçiş Döneminde
Tarih: Etyopya kültürü kaynağını Mısır ve Yunanistan'dan alır. Eski monarşi 1880'de İtalya tarafından saldırıya uğradı ancak 1936'da yeni bir İtalyan saldırısına dek bağımsızlığını korudu. 1941'de İngiltere ülkeyi özgürlüğüne kavuşturdu.
Son imparator I. Harle Selassie 1931'de bir parlamento ve düzeni kurdu ancak bütün siyasal partileri kapattı.
1970'lerde yaşanan kuraklık nedeniyle yüzbinlerce kişi öldü. Ordunun isyanı ve öğrenci gösterileri sonucu 1974'te Selassie tahttan indirildi. Cunta, tek partili sosyalist bir devlet oluşturarak başarılı bir toprak reformu gerçekleştirdi. Muhalefet şiddet yoluyla bastırıldı. M.S. 330'da benimsenmiş olan Kobt Kilisesi'nin etkisi önlendi ve 1975'te monarşi lağvedildi. Rejim kanlı darbelerle, Sudan ve Somali'nin yardımları ile desteklenen siyasi grupların isyanları ile karşı karşıya kaldı. 1977'de SSCB ile işbirliği andlaşmaları yapılırken, bir zamanlar en önemli müttefik olan ABD ile ilişkiler kötüleşti. 1978'de Sovyet ve Küba birlikleri Somali güçlerinin yenilgiye uğratılmasına yardım etti. Etyopya ve Somali 1988'de bir barış antlaşması imzaladı.
1984'te milyonları açlığa ve ölüme sürükleyen yaygın kuraklık sonucu dünya çapında bir yardım çabası başladı. 1988'de Eritreli gerillaların zaferi hükümetin, kuraklığa uğramış bölgelerde yabancıların ve işçilerin yardım çalışmalarını yarıda kestirmesine yol açtı. 1994'te Etyopya'da kuraklık sonucu yeni bir kıtlık yaşandı. Etyopyalı halkın Devrimci Demokratik Cephesi (EPRDF), (6 isyancı ordudan oluşan) Şubat 1991'de hükümete karşı büyük bir saldırı düzenledi. Mayıs'ta başkan Mengist, Haile Mariam ülkeyi terketti. EPRDF idareyi ele geçirerek geçici bir hükümet kurdu. Eritre 24 Mayıs 1993'te bağımsız oldu.

Faroe Adaları (Faeroe Islands)
Başkent
Thorshawn
Nüfus
1399 km2
Komşuları
Atlas Okyanusu'nun Kuzeyinde Takımada
Önemli Şehirleri
Thorshawn, Sandur, Sandvik, Klaksvik
Din
Çoğunlukla Hıristiyan
Dil
İzlanda Dili, Faroe Dili
Yönetim Biçimi
Danimarka'ya Bağlı Özerk Bölge
Tarih: Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde 22 volkan adasından oluşan takımada. İzlanda ile İngiltere arasında yer alan bu takımadanın merkezi Thorshawn'dır. Adalardan yalnızca 17'sinde insan yaşar. Ancak 2. Dünya Savaşı'nda Danimarka'nın Almanlar tarafından işgal edilmesiyle bir süre İngiliz denetimine geçti. 1946'da Faroe parlamentosu bağımsızlık ilan etti ama yeni meclis kararı değiştirdi. 1948'de özerkliği tanınan Faroe 1953'ten bu yana Danimarka meclisinde 2 üye ile temsil edilmektedir.

Fas (Morocco)
Başkent
Rabat
Nüfus
28.559.000
Yüzölçümü
458.730 km2+Batı sahra topr.
Komşuları
Güneyinde Batı Sahra, Doğusunda Cezayir
Önemli Şehirleri
Kazablanka (2.600.000), Rabat (556.000), Fas (852.000)
Din
%99 Sünni Müslüman
Dil
Resmi Dili Arapça, Berberice
Yönetim Biçimi
Anayasal Monarşi
Tarih: Fas topraklarına ilk yerleşenler berberlerdi. Onları Romalılar ve Kartejinler (Carthaginians) izledi. 683'te Araplar burayı fethettiler. 11. ve 12. Yüzyıllarda bir Berberi imparatorluk zayıf durumdaki Kuzey Afrika'yı ve İspanya'nın büyük bölümünü Fas'tan yönetti.
Fas'ın bir bölümü 19. yy.da İspanyol yönetimine girdi. Kalan kısmını ise 20. yy. başlarında Fransa kontrolü altına aldı. 1911-33 yılları arasında kabile ayaklanmaları son buldu. Ülke 2 Mart 1956'da bağımsız oldu. Uluslararası bir liman olan Tanca 1956'da Fas'a geçti. İspanya Sahrasının üçte ikisi büyüklüğündeki 70.000 milkarelik fosfat zengini toprakları ele geçirdi. Kalanı ise Moritanya elde etti. İspanya Şubat'ta geri çekildi. Bir gerilla hareketi olanPolisario, 287 Şubat'ta bölgenin bağımsızlığını ilan etti ve Cezayir'in de desteği ile saldırılar düzenlemeye başladı. 1980'de Moritanya, Palisario cephesi bir anlaşma imzala***** Eski İspanyol Sahrasının bu bölümünden vazgeçince Fas burayı işgal etti.
Uzun yıllar süren çatışmalardan sonra, Fas önemli şehir alanlarını kontrol altına aldı. Ama Polisaro gerillaları geniş ve nüfusu seyrek çöllerde rahatça hareket edebilmektedir. 1990'da iki taraf bir ateşkes andlaşması imzaladı. Birleşmiş Milletler Batı Sahra'nın bağımsız mı, yoksa Fas'a mı bağlı olacağını belirlemek için bir referandum düzenlemeyi planlamıştır.

Fiji (Fiji)
Başkent
Suva
Nüfus
764.000
Yüzölçümü
8.274 km2
Komşuları
Kuzeybatıda Soloman Adaları, Doğuda Tonga
Önemli Şehirleri
Suva
Din
%52 Hıristiyan, %38 Hindu, %8 Müslüman
Dil
İngilizce (resmi), Fijice, Hindustani
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: 1974'ten beri bir İngiliz kolonisi olan Fiji 10 Ekim 1970'te bağımsız parlamenter demokrasi haline geldi. Hint halkının kültürel farklılıkları içinde 19. yy.a gelen ülkede, kanunen topraklarının %83'üne sahip olan Fiji halkı siyasal polorizasyona önderlik etti. 1987'de askeri bir darbe ile hükümet görevden alındı. 21 Mayıs'ta bir uzlaşmaya varıldı ve darbe lideri Sitveni Rabuka göçünü arttırdı. Rabuka 25 Eylül'de ikinci bir darbe düzenleyerek Fiji cumhuriyetini ilan etti. Aralık'ta demokratik bir anayasa taslağı hazırlandı ve yönetim sivil hükümete iade edildi.

Fildişi Kıyısı (Ivory Coast)
Başkent
Yamoussoukro (resmi), Abidjon (de facto)
Nüfus
14.296.000
Yüzölçümü
320.763 km2
Komşuları
Batıda Liberya, Gine Kuzeyde Mali, Burkina Faso, Doğuda Gana
Önemli Şehirleri
Abidjon
Din
Animist %63, Müslüman %25, Hıristiyan %12
Dil
Fransızca (resmi)
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: 1848'den beri Fransız koruması altında bulunan Fildişi kıyısı, 1960'ta bağımsız oldu. İhracat için ayrılan tarım ürünleri, Fransa ile yakın bağlar ve dış yardımlar sayesinde Afrikalı uluslar içinde en başarılısıdır. Nüfusun %20'sini komşu ülkelerden gelen işçiler oluşturur.
Öğrenciler ve işçiler Şubat 1990'da Başkan Felix Houphouet-Boigny'nin uzaklaştırılması ve çok partili demokrasiyi talep eden protestolarda bulundular. Ülkenin ilk çokpartili başkanlık seçimi Ekim 1990'da yapıldı ve Houpheuet-Boigny yerini korudu ancak 7 Aralık 1993'te öldü. Ulusal meclis 1995 için planlanan seçimlere kadar onun yerine bakacak bir kişi seçti.

Filipinler (Philippines)
Başkent
Manila
Nüfus
69.809.00
Komşuları
Güneyde Malezya, Endonezya, Kuzeyde Tayvan
Önemli Şehirleri
Manila, Quezon City, Cebu
Din
Roma Katolikleri %83, Protestanlar %9, Müslüman %5
Dil
Plipino, İngilizce (ikisi de resmi dil). Cebuano, Bicol, İlocano, Pampango ve diğerleri
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Siyasal Partiler
Liberal Parti, Nacionalista Parti, Edsa Ulusal Hıristiyan Demokratlar Birliği (NUCD), Milliyetçi Halk Koalisyonu, Kilusan Bugong Lipunan, PDP-Laban Partisi).
Tarih: Filipin adaları 1571 yılında Macellan tarafından ziyaret edildi. Daha sonra bölgeye gelen İspanyollar, Manila kentini kurdular. İspanya hükümdarı II. Felipe'den esinlenerek, bu takım adaları Filipinler adını verdiler. 1869'da Süveyş Kanalı'nın gerçekleşmesiyle Filipinler Avrupa pazarına açıldı. 1899 Manila savaşında İspanya ABD'ye yenilince, Filipinler ABD'ye bırakıldı. Ancak Amerikan hükümetinin tutumu ve II. Dünya Savaşı nedeniyle ülkenin bağımsızlığına kavuşması ancak 1946 yılında mümkün olabildi. 1972'de başkan Ferdinand Marcos sıkı yönetim ilan etti ve sıkı yönetim sırasında Filipinler'in ABD ile ilişkileri zayıfladı.
1973-1976 yılları arasında hükümet güçleriyle ayrılıkçı Moro Müslümanları arasında çatışmalar çıktı. 1977 yılında yeniden başlayan çatışmaların ardından, Libya'nın aracılık ettiği özerklik anlaşması bölgede Hıristiyanlarca reddedildi.
1981 yılında sıkı yönetim kaldırıldı, ancak Marcos olağanüstü birtakım yetkilileri elinde tutmaya devam etti. Haziran'da 6 yıllık bir dönem için yeniden başkan seçildi.
21 Ağustos 1983 yılında Muhalefet lideri Bengno S. Aouino'nun suikaste kurban gitmesi Marcos'u istifaya çağıran gösterilere yol açtı. 1986 seçimlerinde Marcos suikasta uğrayan Aguino'nun eşi Corozon Aguino'ya karşı zafer kazandığını ilan etti. Aguino kendini başkan ilan etti.
24 Şubat'ta Marcos askeri ve dinsel desteğinin azalmasından dolayı olağanüstü hal ilan etti. 26 Şubat'ta ülkeden kaçtı. Aguino ABD ve diğer devletlerce başkan olarak tanındı. 1987 yılında Aguino toprak reformunu başlattı. Aguino'nun aday gösterdiği kişiler yasama organında büyük çoğunluk elde ettiler. Ekonominin zayıflığı, yaygın fikirliği, komünist muhalefler ve askeriyenin zayıf desteği yüzünden büyük sıkıntılarla karşılaştı. Aralık 1989 yılında asi güçler askeri üsleri televizyon istasyonlarını ele geçirdi ve başkanlık sarayını bombaladılar.
Aguino 1982'de başkanlık seçimlerinde Fiedel Ramous'un başkanlığını tanıdı. 1992'de ABD'nin Filipinlerdeki askeri varlığı sona erdi. 30 Ocak 1994'te Müslüman ayrılıkçı gerillalarla ateşkes andlaşması imzalandı.

Finlandiya (Finland)
Başkent
Helsinki
Nüfus
5.069.000
Yüzölçümü
338.145 km2
Komşuları
Kuzeyde Norveç, Batıda İsveç, Doğuda Rusya
Önemli Şehirleri
Helsinki, Espoo, Tampere
Din
%89 Lutherci
Dil
Fince, İsveçce (resmi)
Yönetim Biçimi
Anayasal Cumhuriyet
Tarih: Finliler, büyük olasılıkla Hristiyan çağının başlarında Urallar'dan göç ettiler. 1154'ten Finlandiya'nın Rus İmparatorluğunun özerk bir dükalığı haline geldiği 1809'a dek İsveçli yerleşikler hakimdi. Rusların zorla topladığı vergiler güçlü bir ulusal bilinç yarattı. Finlandiya 6 Aralık 1917'de bağımsızlığını ilan etti ve 1919'da Cumhuriyet oldu. 30 Kasım 1989'da SSCB ülkeye saldırdı ve Finliler topraklarının büyük bölümünü kaybettiler. İkinci Dünya Savaşı sonrası toprak kayıpları arttı. 1948'de Finlandiya SSCB ile Karşılıklı Yardım Andlaşması imzaladı, iki ülke (Finlandiya ve Rusya) Ocak 1992'de imzalanan yeni bir pakt ile bu andlaşmayı iptal etti.
Finli seçmenler 16 Ekim'de Avrupa Birliği'ne (eski adıyla Avrupa Topluluğu) üyelik konusunda bir halk oylamasına katıldılar ve üyelik 1 Ocak 1995'te yürürlüğe girdi.

Fransa (France)
Başkent
Paris
Nüfus
57.840.000
Yüzölçümü
543.965 km2
Komşuları
Güneyde İspanya, Doğuda İtalya, İsviçre, Almanya, Kuzeyde Lüksemburg, Belçika
Önemli Şehirleri
Marseille, Lyon, Toulouse, Strasbourg, Bordeaux
Din
%90 Katolik
Dil
Fransızca (resmi)
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Siyasal Partiler
Sosyalist Parti, Sol Radikal Hareketi Fransız Komünist Partisi, Ulusal Cephe, Fransa İçin Birlik
Tarih: M.Ö. 58-51'de J. Coesar tarafındn fethedilen Celtic Gaul, 500 yıl boyunca Romalılar tarafından yönetildi. Şarlman zamanında Fransız hakimiyeti Avrupa'nın büyük bölümüne yayıldı. Onun ölümünden sonra Fransa ardıl krallıklardan biri olarak ortaya çıktı.
Monarşi Fransız İhtilali ile yıkıldı. (1789-93) onu Birinci Cumhuriyet izledi, ardından Napolyon döneminde I. İmparatorluk (1804-15), Krallık (1814-48), İkinci Cumhuriyet (1848-52), İkinci İmparatorluk (1852-70), Üçüncü Cumhuriyet (1871-1946), Dördüncü Cumhuriyet (1946-58) ve Beşinci Cumhuriyet (1958'den bugüne dek) kuruldu.
Fransa, Birinci Dünya Savaşı'ndan (1914-1918) Almanya tarafından işgal edildiği zaman ciddi oranda insan gücü ve servet kaybı yaşadı. Versailles Andlaşması ile 1871'de Almanya'nın ele geçirdiği Alsace ve Lorane eyaletlerini geri aldı. Almanya Mayıs 1940'ta Fransa'ya yeniden saldırdı ve Vichy hükümeti ile bir andlaşma imzaladı. Fransa Eylül 1944'te Müttefiklerce kurtarıldıktan sonra 1946'ya dek görev yapacak olan Gen.Charles de Gaulle geçici hükümetin başkanı oldu ve yeni bir anayasa için seçmenlerin onayını almayı başardı. Güçlü yönetici Avrupa Ekonomik Topluluğu bağlamında Fransız ekonomik ve teknolojik gelişmelerini ilerletti.
Fransa 1954'te Hindiçini'den, 1956'da Morocco ve Tunus'tan çekildi. 1958-62'de geriye kalan Afrika topraklarının çoğu özgürlüklerine kavuştu. 1966'da Fransa, NATO'nun askeri emri üzerine bütün askerlerini geri çekti, buna karşılık 60.000 askeri Almanya'da kaldı.
Mayıs 1968'de isyancı öğrenciler Paris'te ve diğer merkezlerde ayaklanarak polisle çatışmaya girdiler, onlara ulus çapında grevleri başlatan işçiler de katıldı. Hükümet, 26 Mayıs'ta grevcilere ücret artışı sözü verdi. De Gaulle, anayasal reformlar hakkında ulus çapında bir halk oylamasını kaybetmesi üzerine Nisan 1969'da görevinden istifa etti.
10 Mayıs 1981'de Francois Mitterand adlı sosyalist aday başkan seçildi. Hükümet Eylül'de 5 büyük endüstriyi ve özel bankaların çoğunu millileştirdi. Bununla birlikte 1986'dan 1993'e kadar Fransa'da pek çok devlet şirketinin satışa sunduğu bir özelleştirme programı izlenmeye devam etti. Mitterand 1988'de ikinci kez 7 yıllık bir dönem için seçildi.
1993'te ülkeye girişler için daha sıkı kurallar getirildi ve hükümetin yabancıları ülke dışına çıkarması kolaylaştırıldı. Haziran 1994'te Ruanda'ya sivilleri devam eden katliamdan korumak amacıyla Fransız askerleri gönderildi.
14 Ağustos 1994'te Çakal Carlos adı ile bilinen uluslararası terörist Sudan'da yakalandı (İlich Ramirez Sanchez), Fransa'ya gönderildi ve orada ömür boyu hapse mahkum edildi.
Kor***a adası Fransa'nın Akdeniz'de, İtalya'nın batısında yer alan 2 bölümden oluşan resmi bir toprağıdır. Bunun dışında Fransız parlamentosu bir senatör ve bir milletvekili gönderen Fransız Guyanası, parlamentoda 2 senatör ve 3 milletvekili ile temsil edilen Guadelouppe, yine 2 senatör ve 3 milletvekili ile temsil edilen Martinik ve parlamentoya 2 senatör, 3 milletvekili gönderen Reunion adası gibi deniz aşırı birimler de vardır.

Fransız Guyanası (French Guyana)
Başkent
Cayenne
Nüfus
117.000
Yüzölçümü
86.504 km2
Komşuları
Güneyde ve Doğuda Brezilya, Batıda Surinam, Kuzeyde Atlas Okyanusu
Önemli Şehirleri
Cayenne, Saint-Laurent-du-Maroni
Din
Katolik %87, Protestan %3.9, Dindışı %3.5
Dil
Fransızca
Yönetim Biçimi
Denizaşırı il
Tarih: Bölge 1500 yıllarında İspanyollar tarafından bulunmuş, ilk yerleşim merkezi de 1604'te Fransızlar tarafından kurulmuştur. Sırasıyla Hollanda, İngiltere ve Portekiz denetimine girdikten sonra 1817'de bir Fransız sömürgesi haline gelmiştir. Çoğunlukla Fransızca konuşan halk 1848'den bu yana Fransız yurttaşları olarak kabul edilmektedir. 1970'ten sonra Fransız Guyanası Fransız meclisinde 2 üye tarafından temsil edilmeye başlandı.

Fransız Polinezyası (French Polynesia)
Başkent
Papeete
Nüfus
197.000
Yüzölçümü
4000 km2
Komşuları
Büyük Okyanus'un Güneyinde Adalar Grubu
Önemli Şehirleri
Papeete
Din
Protestan %46.6, Katolik %39.4, Diğer %15
Dil
Fransızca
Yönetim Biçimi
Deniz Aşırı Toprak
Tarih: Büyük Okyanus'un güneyinde 105 adadan meydana gelen bir ada grubu. Adaların çoğu 1767'de denizci Samuel Wallis tarafından bulunmuştur, ama 1 yıl sonra Fransız Louis de Bouganville bölge üstünde hak iddia etmiştir. 1850'den önce adaların çoğu Fransız himayesine girmiş, 1880'lerde de bütün grup bir Fransız sömürgesi haline getirilmiştir. 1946'dan bu yana bölge halkı tam Fransız yurttaşı sayılmakta ve ulusal meclise iki temsilci göndermektedir.

Gabon
Başkent
Libreville
Nüfus
1.390.000
Yüzölçümü
267.667 km2
Komşuları
Kuzeyde Ekvator Ginesi ve Kamerun, Doğuda ve Güneyde Kango
Önemli Şehirleri
Libreville
Din
Hıristiyan %96.2, Diğer 3.8
Dil
Fransızca, Bantu Dialektleri
Yönetim Biçimi
Çok Partili Cumhuriyet
Tarih: 19.yy.'ın ikinci yarısında Fransa bölgede hakimiyet kurdu. 1960 yılında Gabon bağımsız oldu. 1990 yılında yeni anayasa oluşturuldu. Gabon zengin doğal kaynakları, dış yatırımları ve hükümetin kalkınma programlarını başarıyla uygulaması sayesinde bugün kara Afrikası'nın en müreffeh ülkelerinden biridir.

Gambia
Başkent
Banjul
Nüfus
859.000
Yüzölçümü
10.689 km2
Komşuları
3 Tarafı Senegal ile Çevrili
Önemli Şehirleri
Banjul
Din
Müslüman %95.4, Hıristiyan %3.7, Diğer 0.8
Dil
İngilizce, Mandhka, Wolof
Yönetim Biçimi
Askeri Rejim
Tarih: Ülke 1588 yılında İngiltere'nin Afrika'daki ilk sömürgesi oldu. 1965 yılında bağımsız oldu. 1970 yılında İngiliz Devletler Topluluğu içinde bir Cumhuriyet statüsü kazandı. 1981 yılındaki darbe girişiminin ardından, Senegal ile konfederasyon kurdu. Konfederasyon 1989'a kadar sürdü. 24 yıl süren iktidar sonunda 23 Temmuz 1994 yılında Lieut Yahya Jammeh tarafından kanlı bir darbe gerçekleştirildi. Demokrasiye geçiş sözü vermesine rağmen Jammeh politik faaliyetleri yasakladı, potansiyel muhalifleri tutukladı.

Gana (Ghana)
Başkent
Accro
Nüfus
17.225.000
Yüzölçümü
238.533 km2
Komşuları
Batıda Cote D'Ivoire, Burkina, Faso Kuzeyde, Doğuda ise Togo
Önemli Şehirleri
Accro
Dil
İngilizce
Yönetim Biçimi
Askeri Rejim
Tarih: MS 400-1240 arası Afrika İmparatorluğu adıyla Nijer ırmağı boyunca adlandırılan Gana, Altın sahilleri adıyla Britanya İmparatorluğu eliyle 113 yıl yönetildi. 1957 yılında bağımsız oldu. 1960 yılında İngiliz Devletler Topluluğu içinde Cumhuriyet statüsüne sahip oldu. 964 yılı referandumu ülkede imar faaliyetlerinde bulunan ancak ülkeyi borç batağına sürükleyen, ardından da rüşvet suçlamalarıyla karşı karşıya kalan Nkrumah 1966 yılında iktidardan indirildi. 1969 yılında seçimler yapıldı, ancak ardından 1972, 198, 1979 ve 1981 yıllarında 4 darbe girişimi ile ülke karşı karşıya kaldı. 1979 ve 1981 yıllarında hava gerginleşti "Jerry Rawlings"in darbeleri anayasayı ortadan kaldırdı ve siyasi partileri yasakladı. Çok partili siyasete olanak tanıyan yeni bir anayasa 1992 yılında kabul edildi.

Gine (Guinea)
Başkent
Konakri
Nüfus
6.392.000
Yüzölçümü
245.857 km2
Komşuları
Kuzeyde Gine-Bissau ve Senegal, Kuzeydoğuda Mali, Doğuda Fildişi Kıyısı, Güneyde Liberya ve Sierra Leone, Batıda Atlas Okyanusu
Önemli Şehirleri
Labe, Kankah, Kindla
Din
Müslüman %85, Hıristiyan %8
Dil
Fransızca, Mandinka ve Ful dilleri
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: XVIII.yy. da bölgenin kuzey bölümü Gana imparatorluğunun bir parçasıydı. 1891'de Fransız sömürgesi oldu. 1958'de halkın bağımsızlık oylamasına evet demesiyle Fransızlar çekildi. Fransızların çekilmesinin ardından başkan Toure yüzünü Komünist ülkelere çevirdi. Başarısız bir Portekiz işgal girişiminin ardından binlerce muhalif 1970'lerde hapse atıldı. 1984 yılında Touren'in ölümünden sonra kanlı bir darbeyle askerler iktidarı ele geçirdi. 1991 yılında yeni bir anayasa kabul edildi, ancak demokrasi çabaları çok yetersizdi. 1993 yılındaki başkanlık seçimlerini Lansana Conte kazandı.

Teşekkürler Onur Ülkeler hakkındaki kısa bilgilendirici notlar için..

rica ederim hocam devamı gelicek.. :)

teşekkürler

Harika olmuş emeğine sağlık

teşekürler hocam

teşekkürler

teşekkürler hocam