Şekil dikkatlice incelenirse
nükleer santrallerden oluşabilecek radyoaktif etkiler iki farklı yolla çevreye ve insanlar dahil tüm canlılara ulaşmaktadır. Birinci yol ; Bacalardan çıkan emisyonların atmosferde taşınımı ile yer yüzeyine ve yer yüzeyindeki canlılara ulaşması, İkinci Yol ; Santralden çıkan sıvı ve katı atıkların nehirler , göller veya denizlere ulaşması ile bu ortamlarda yaşayan canlıların ve yer altı sularının bu atıklardan etkilenmesidir. Yer yüzeyinde yaşayan insanların ve hayvanların doğal yaşamın sirkülasyonu nedeniyle her iki yol ile nükleer santraldan oluşabilecek radyoaktiviteden etkilenmesi. Tüm endüstri tesislerinde olduğu gibi nükleer santral teknolojisinde de “ çevreye mümkün olan en az atığı bırakmak” temel prensiptir. Ancak bu temel prensip içinde yer alan “mümkün olan“ ve “ en ” tanımlamaları politik ve hukuki çevrelerde farklı anlamlar altında değerlendirilmektedir. Çevrede ölçülen çok az miktarlar doğal kalıntılar düzeyinde olunca etki-tesir bağlantısının kurulması güçleşmektedir.
Nükleer
enerji santrallarında diğer konvensiyonel santrallarda olduğu gibi bir yanma olayı mevcut değildir. Santrallardan ve özellikle reaktör binasından birinci veya ikinci çevrimde herhangi bir şekilde olabilecek sızıntı veya kaçaklardan radyoaktif elementlerin proses buharı yoluyla kontrolsüz olarak çevreye dağılmaması için söz konusu binalar sürekli olarak alçak basınç altında tutulur. Diğer bir ifade ile bu binalardaki hava emilir, dışarıya göre basınçta düşük olacağından kaçaklardan dışarıya doğru değil içeriye doğru bir hava akımı oluşur.
Emilen hava ise sürekli olarak ölçüme tabi tutularak filtre edilir ve daha sonra kontrollü bir şekilde baca yoluyla çevreye bırakılır. Aynı şekilde sıvı atıklarda benzer yöntemler ile toplanır da kullanılan istatistiki yöntemlerin sağlıklı olması gerekmektedir.
4.1 ÇEVRE ETKİLERİNİN HESAPLANMASI
Bir nükleer santralın gerek yapımı için gerekse işletilmesi için mutlaka yetkili kuruluşlardan lisans alınması gerekmektedir. Bu yetkili kuruluşlar her ülkenin kendisinin tanımladığı kanunlara ve yönetmenliklere göre çalışmalarını sürdürür. Ülkemizde de bu konu ile ilgili kuruluş Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( TAEK) dur.
Tesis ile ilgili
çevresel etki değerlendirmesi yapılırken ; işletmeden dolayı insan ve diğer canlıların sağlığına olan veya olabilecek muhtemel etkilerin irdelenmesinde takip edilecek yöntemler başlıklar altında gösterilir.
Şöyle ki ;
Kurulacak Tesisden: *
* Gaz atıkların ( havalandırma sonucunda emilen) havada meteorolojik şartlara bağlı olarak taşınımı.
* Sıvı atıkların ( muhtemelen sızıntılar) nehir veya denize ulaşması neticesinde bunların çevreye dağılması ile insanların “ direkt olarak” “ teneffüs yoluyla "( inhalation) “ “ alınan, " besin yoluyla “ etkilenmeleri mümkün olabilecektir. Nükleer Sanralların
Çevresel etkileri başlığında verilen Şekil de bu durum daha detaylı olarak izah edilmiştir.
Nükleer santrallardan atılan gaz atıkların atmosferdeki dağılımı hiç bir zaman standart bir yol izlemez. Atmosferdeki dağılım tamamen rüzgar hızına ve yönüne ve atmosferin kararlılığına bağlı olarak değişir. Havada bulunan gazlar ve aerosol olarak tanımladığımız yüzen toz taneleri kuru hava şartlarında ( fallout ) veya yağışlarla ( washout) yer yüzeyine ulaşırlar. Günümüzde güvenilirliği deneylerle kanıtlanmış olan çeşitli metotlar ile yaklaşık 20 Km yarıçaplı bir alan içindeki havadaki veya topraktaki konsantrasyonu hesaplamak mümkündür. Daha uzak alanlar için ise meteorolojik veri sağlayan meteorolojik şebeke ile fiziksel ve matematiksel modellemelere ihtiyaç vardır.